Odbiór, transport i recykling zużytych akumulatorów w Polsce

Sposób prawidłowego postępowania ze starymi akumulatorami oraz bateriami został opisany w rozdziale trzecim Ustawy o bateriach i akumulatorach z 24 kwietnia 2009 roku. Dokument stwierdza, że zużyte akumulatory oraz baterie powinny być segregowane i nie można przechowywać ich razem z innego rodzaju odpadami. Urządzenia te po wyeksploatowaniu mają być zbierane oraz przetwarzane przy wykorzystaniu stosownych maszyn oraz bezpiecznych dla środowiska technologii. Dokładniejsze metody segregacji akumulatorów oraz ich recyklingu mogą być określone drogą rozporządzenia przez ministrów odpowiedzialnych za gospodarkę oraz ochronę środowiska.

Ustawa wyszczególnia wymagania stawiane zakładom przemysłowym zajmującym się magazynowaniem oraz recyklingiem starych akumulatorów i baterii. To m.in. twarde i nieprzepuszczalne podłoże, które musi być podłączone do specjalnego systemu kanalizacyjnego gromadzącego ścieki do szczelnych pojemników. Określono także normy dotyczące pojemników służących do magazynowania zużytych akumulatorów. Pojemniki mają być odporne na działanie warunków atmosferycznych i kwasów stosowanych w akumulatorach oraz nie mogą przewodzić prądu.

Transport akumulatorów z miejsc zbiórki do wyspecjalizowanych zakładów przetwórczych winien odbywać się przy pomocy pojazdów wyposażonych w tego typu pojemniki. Ustawodawca określił też, że zużyte akumulatory ołowiowe i baterie powinno się przechowywać łącznie nie dłużej niż jeden rok. Ważną częścią ustawy są minimalne wymagania odnośnie efektywności procesu recyklingu zużytych akumulatorów i baterii. Normy te zależą od rodzaju przetwarzanych baterii i akumulatorów. W przypadku starych baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych poziom wydajności ma wynieść co najmniej 65% masy przetwarzanych urządzeń.

Zużyte baterie i akumulatory niklowo-kadmowe to odpowiednio 75%, a pozostałe rodzaje niesprawnych baterii i akumulatorów – 50%. Dodatkowo podkreślono, że poziom recyklingu ołowiu i kadmu ma być możliwie wydajny, to znaczy na tyle, na ile pozwala na to technologia. Proces przetwarzania powinien się jednocześnie opierać o rachunek ekonomiczny w celu uniknięcia zbędnych kosztów. Metody obliczania wydajności procesów recyklingu mogą być określane przez właściwego ministra w drodze rozporządzenia. Minister tworząc niniejsze normy kieruje się wymaganiami ochrony środowiska oraz aktualnym stanem rozwoju naukowo-technicznego.

Obowiązujący obecnie sposób liczenia wydajności recyklingu zużytych akumulatorów i baterii opisano w załączniku do stosownego Rozporządzenia Ministra Środowiska z 19 kwietnia 2011 roku w sprawie sposobu obliczania poziomów wydajności recyklingu zużytych baterii kwasowo-ołowiowych i zużytych akumulatorów kwasowo-ołowiowych (Dz. U. z 2011 r., Nr 92, poz.536). Podano tam wzory matematyczne uwzględniające m.in. wielkości takie jak: masa sucha frakcji metalicznej, masa sucha pasty akumulatorowej, masa sucha tworzyw sztucznych z obudowy i innych elementów czy masa części metalowych innych niż ołów. Pozyskane surowce wtórne mogą następnie posłużyć do produkcji nowych urządzeń i elementów. Ostatni artykuł rozdziału trzeciego ustawy dotyczącej postępowania ze zużytymi bateriami i akumulatorami głosi, że niedopuszczalna jest utylizacja akumulatorów i baterii poprzez magazynowanie ich na składowisku odpadów i poddawanie działaniu wysokiej temperatury. Można natomiast traktować w ten sposób odpady pozostałe po procesie przetwarzania zużytych akumulatorów, które już nie nadają się do recyklingu. Zależy to konkretnie od ich właściwości, przesądzających o tym, czy mogą być one bezpiecznie składowane lub przetwarzane termicznie.