Odpady – ewidencja i sprawozdawczość
Art. 37, ust.1 i 3 Ustawy o odpadach z 14 grudnia 2012 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.) narzuca na wszelkich producentów odpadów obowiązek sporządzania tak jakościowej, jak też ilościowej ich ewidencji. Posiadaczem odpadów może być sam wytwórca, ale też osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna. Ewidencja prowadzona być musi zgodnie z istniejącym katalogiem odpadów oraz z listą odpadów niebezpiecznych dla środowiska.
Ewidencjonujemy samo wytwarzanie, następnie zbieranie, odzysk, ewentualną utylizację oraz przekazywanie i transport odpadów. Istnieją obowiązujące procedury i formularze, służące takiej ewidencji. Ujednolicenie pozwala urzędom na sprawną kontrolę procesu wytwarzania i likwidacji odpadów.
Prócz bezpośrednich producentów odpadów, dokumentację prowadzić muszą ci, którzy zajmują się ich zbieraniem, odzyskiwaniem, procesem utylizacji a także transportem.
Ustawa dopuszcza sporządzanie ewidencji uproszczonej w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, wytwarzających odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg/rok i odpady inne niż niebezpieczne a nie będące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton/rok oraz firm odpady jedynie transportujących.
Nie podlegają obowiązkowi ewidencjonowania wytwórcy odpadów komunalnych oraz właściciele pojazdów mechanicznych, wycofanych z eksploatacji, jeśli przekazali je do punktu zbiorczego lub stacji złomowania i mogą to udokumentować. Podobnie zwolnione z prowadzenia ewidencji odpadów są osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne, wykorzystujące odpady wyłącznie na potrzeby własne. Przywoływana ustawa reguluje też, które z rodzajów odpadów (oraz w jakich ilościach) mogą być w ogóle zwolnione z procesu dokumentowania.
Dwa najważniejsze dokumenty ewidencyjne to KEO (Karta Ewidencji Odpadu) i PchO (Podstawowa Charakterystyka Odpadów). Zadaniem pierwszej jest zebranie danych, obejmujących proces wytwarzania, zbierania, przekazywania, a także ewentualnego odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Prowadzona jest dla każdego odpadu oddzielnie. Druga wykazuje przekazanie odpadów (musi zawierać ich dokładną charakterystykę) na składowiska.
Prócz tego oddzielne karty ewidencyjne, ze względu na typ działalności i rodzaj odpadów, muszą prowadzić firmy komunalne oraz przedsiębiorstwa demontujące sprzęt elektroniczny i elektryczny czy też pojazdy mechaniczne.
Wzory dokumentów stosowanych na potrzeby bieżącej ewidencji odpadów zostały określone Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie wzorów dokumentów, stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów z dnia 9 grudnia 2014 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 1923).
Ta sama ww. Ustawa o odpadach nakłada na producentów odpadów sporządzanie zbiorczych zestawień danych na ich temat. Dla każdego województwa tworzona jest odrębna baza danych, dotycząca gospodarki odpadami.
Bez względu na rodzaj działalności – zestawienie takie musi trafić do urzędów marszałkowskich danego województwa przed 15. marca każdego roku i dotyczyć sprawozdania za rok już zakończony. Kara za nie dopełnienie tego obowiązku wynosi 500 – 1000 zł.
Zbiorcze zestawienie danych powinno zawierać następujące informacje: imię i nazwisko, adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby posiadacza odpadów oraz wykaz decyzji w zakresie gospodarki odpadami zgodnie z przywoływaną ww. Ustawą o odpadach wraz z okresem ich obowiązywania (od dnia do dnia).
W przypadku osoby, zarządzającej składowiskiem odpadów – jest ona obowiązana do przechowywania zbiorczych zestawień danych, do czasu zakończenia rekultywacji składowiska i przekazania ich następnemu właścicielowi lub zarządcy nieruchomości.
Wykazywanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym również podlega karze finansowej.