Opłaty za usługi wodne na podstawie nowego Prawa Wodnego

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo Wodne (Dz. U. 2017 poz. 1566 z późn. zm.) wprowadziła szereg zmian, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku. Reforma gospodarki wodnej została spowodowana wdrożeniem do polskiego porządku prawnego postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej. Wprowadziła ona przede wszystkim nowe zasady gospodarowania wodami oraz powołała nowy organ odpowiedzialny za zarządzanie krajowymi zasobami wodnymi – Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.

Do zadań Wód Polskich należy m.in.: naliczanie i pobieranie opłat za usługi wodne oraz wydawanie decyzji administracyjnych takich jak oceny, zgody i pozwolenia wodnoprawne.

W niniejszym artykule szerzej omówiona zostanie tematyka opłat za usługi wodne.

Usługi wodne

Prawo Wodne wyróżnia trzy podstawowe sposoby korzystania z wód:

• powszechne – obejmuje zaspokajanie potrzeb osobistych, gospodarstw domowych lub rolnych, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także przeznaczanie wody na cele wypoczynkowe i rekreacyjne (uprawianie turystyki, sportów wodnych);
• zwykłe – dotyczy gospodarstw domowych i gospodarstw rolnych, pobierających bądź odprowadzających wodę w ilości do 5 m3/dobę;
• szczególne – wykracza poza powszechne i zwykłe korzystanie z wód, np. wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego bądź odwadnianie gruntów i upraw.

Jeżeli korzystanie z wód wykracza poza ww. sposoby to taki rodzaj korzystania jest definiowany jako usługi wodne. Dotyczą one gospodarstw domowych, podmiotów publicznych oraz podmiotów prowadzące działalność gospodarczą. Do usług wodnych zaliczane są m.in.:

• pobór, piętrzenie, magazynowanie, retencjonowanie, uzdatnianie, dystrybucja wód podziemnych lub powierzchniowych;
• odbieranie, oczyszczanie ścieków;
• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi.

Szczegółowa lista sposobów korzystania z wód określonych jako usługi wodne znajduje się w ustawie Prawo Wodne.

Ustawodawca nakłada obowiązek ponoszenia opłaty za korzystanie z usług wodnych. Zgodnie z zapisami nowego Prawa Wodnego, wyliczenie opłaty z tytułu korzystania z usług wodnych następuje w oparciu o:

• cel i zakres korzystania z wód określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym,
• pomiary dokonywane przez organy administracji w ramach kontroli gospodarowania wodami lub ustalenia z przeglądów pozwoleń wodnoprawnych,
• pomiary dokonywane przez organy administracji w ramach kontroli pozwoleń zintegrowanych.

Początkowo opłaty za usługi wodne miały być naliczane samodzielne przez Wody Polskie, jednak zbyt niejasne przepisy spowodowały wiele problemów związanych z ustalaniem wysokości tych opłat.

W związku z tym, dnia 20 lipca 2018 roku została uchwalona zmiana ustawy Prawo Wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1722), która weszła w życie z dniem 20 września 2018 r., w której został nałożony na podmioty, korzystające z usług wodnych obowiązek składania oświadczeń. Dodatkowo, oprócz oświadczeń, do wyliczenia opłat za usługi wodne będą wykorzystywane odczyty z przyrządów pomiarowych dokonywanych w ramach kontroli gospodarowania wodami.

Opłata za usługi wodne składa się z opłaty stałej oraz opłaty zmiennej, ale opłaty te nie zawsze występują jednocześnie. Zwolnienia z opłat za usługi wodne zostały szczegółowo przedstawione w ustawie Prawo Wodne. Ponadto, jeżeli wysokość opłaty za usługi wodne nie przekroczy 20 zł, wówczas opłata nie jest wnoszona na rachunek bankowy właściwego urzędu miasta lub gminy.

Wzory oświadczeń znajdują się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Wód Polskich.

Opłata stała

Naliczana jest na podstawie obowiązującego pozwolenia wodnoprawnego bądź pozwolenia zintegrowanego za:

• pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych,
• odprowadzanie do wód – wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych w granicach administracyjnych miast oraz wód pochodzących z odwodnienia gruntów w granicach administracyjnych miast,
• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi.

Opłata stała jest naliczana w formie rocznej, natomiast płatna jest w 4 równych ratach kwartalnych, nie później niż do końca miesiąca następującego po upływie każdego kwartału.

Opłata zmienna

Naliczana jest kwartalnie na podstawie oświadczeń złożonych przez podmioty korzystające z usług wodnych. Ze względu na rodzaj usług wodnych, za które naliczane są opłaty, należy przesłać oświadczenia do:

1. Wód Polskich
   1. w przypadku naliczenia opłaty zmiennej m.in. za:
      • pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych, w tym do celów realizacji zadań własnych gminy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi;
      • pobór wód do celów elektrowni wodnych oraz zapewnienia systemów chłodzenia elektrowni i elektrociepłowni;
      • odprowadzanie do wód – wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych w granicach administracyjnych miast;
      • wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, w tym wód pochodzących z obiegów chłodzących elektrowni lub elektrociepłowni,
   2. w terminie 30 dni od dnia, w którym upływa koniec kwartału.
2. Wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
   1. w przypadku naliczenia opłaty zmiennej za:
      • zmniejszenie retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej;
      • w terminie 30 dni od dnia, w którym upływa koniec kwartału.

Kary, czyli opłaty podwyższone

Ustawodawca przewidział sankcje karne w formie opłat podwyższonych, które będzie należało wnieść na konto Wód Polskich. Karze będzie podlegał podmiot, który:

1. działa bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego lub pozwolenia zintegrowanego – opłatę podwyższoną ponosi się niezależnie od wysokości opłaty zmiennej za usługi wodne; wysokość opłaty ustalają Wody Polskie na podstawie badań, pomiarów lub innych czynności kontrolnych wykonywanych w ramach kontroli gospodarowania wodami; w wysokości 500% opłaty zmiennej w przypadku korzystania z usług wodnych w zakresie:
   • poboru wód podziemnych lub wód powierzchniowych,
   • wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi;
2. narusza warunki w nich określone:
   • pobór wód podziemnych lub powierzchniowych – w wysokości 10-krotnej wielkości jednostkowej stawki opłaty zmiennej; jej wysokość ustala w drodze decyzji właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska; ponosi się niezależnie od wysokości opłaty za usługi wodne wód podziemnych lub wód powierzchniowych;
   • wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi – wysokość opłaty podwyższonej zależy odpowiednio od ilości, stanu i składu ścieków albo minimalnej procentowej redukcji substancji zanieczyszczających w procesie oczyszczania ścieków, a w przypadku ścieków przemysłowych, dopuszczalnej ilości substancji zanieczyszczających oraz dopuszczalnej masy substancji, w tym w szczególności ilości substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego; jej wysokość ustala w drodze decyzji właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska.

Średnia ocena: 4.3/5.0
Na podstawie: 7 opinii