Czym jest raport KOBiZE
KOBiZE, czyli Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, to jednostka odpowiedzialna za gromadzenie informacji o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji wprowadzanych do powietrza. Na podstawie danych przekazywanych przez przedsiębiorców tworzony jest krajowy bilans emisji, który pozwala monitorować wpływ działalności gospodarczej na środowisko oraz realizować zobowiązania wynikające z polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Raport KOBiZE jest więc obowiązkiem informacyjnym, który dotyczy nie tylko dużych zakładów produkcyjnych, ale również wielu małych firm i jednoosobowych działalności gospodarczych.
Kto ma obowiązek złożyć raport
Obowiązek złożenia raportu do KOBiZE dotyczy każdego przedsiębiorcy, który w ramach swojej działalności eksploatuje instalacje lub urządzenia emitujące substancje do powietrza. Nie ma przy tym znaczenia forma prawna prowadzenia działalności, dlatego obowiązek ten obejmuje również jednoosobowe działalności gospodarcze. W praktyce dotyczy to warsztatów samochodowych, lakierni, zakładów stolarskich, warsztatów ślusarskich i spawalniczych, przedsiębiorstw korzystających z kotłów grzewczych na gaz, olej lub węgiel, a także firm posiadających flotę pojazdów służbowych. Nawet jedno auto firmowe zasilane paliwem stanowi źródło emisji, które powinno zostać ujęte w raporcie.
Kiedy jednoosobowa firma nie musi raportować
Nie każda działalność jednoosobowa ma obowiązek składania raportu. Zwolnienie dotyczy firm, które nie eksploatują żadnych urządzeń ani instalacji powodujących emisję. Typowym przykładem są przedsiębiorcy prowadzący działalność biurową, księgową, informatyczną lub doradczą. Jeśli przedsiębiorca wynajmuje lokal, w którym ogrzewanie i media rozlicza właściciel budynku, to on jest podmiotem odpowiedzialnym za raportowanie emisji wynikających z eksploatacji instalacji grzewczej. Warto jednak zawsze upewnić się, kto faktycznie zarządza urządzeniami technicznymi – od tego zależy, czy obowiązek raportowy spoczywa na przedsiębiorcy, czy na wynajmującym.
Jak wygląda złożenie raportu
Raport KOBiZE składa się wyłącznie w formie elektronicznej, poprzez system dostępny na stronie krajowabaza.kobize.pl. Aby to zrobić, przedsiębiorca zakłada konto w systemie i wprowadza dane dotyczące swojej działalności. Następnie uzupełnia informacje o instalacjach i urządzeniach, które mogą powodować emisję, np. kotłach, lakierniach czy pojazdach. Kolejnym krokiem jest podanie danych o zużyciu paliw, energii lub surowców, na podstawie których system automatycznie wylicza wielkość emisji. Po uzupełnieniu wszystkich sekcji raport należy zatwierdzić i przesłać. Termin na złożenie raportu upływa co roku 28 lutego i dotyczy danych za rok poprzedni.
Co grozi za brak raportu
Za niezłożenie raportu w terminie nie przewidziano bezpośrednich kar pieniężnych, jednak brak raportu może zostać uznany przez organy kontrolne, takie jak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, za niewypełnienie obowiązków środowiskowych. Inspektor może wtedy nałożyć obowiązek niezwłocznego złożenia raportu, a w przypadku dalszego zaniechania – mandat karny. Brak raportu KOBiZE może również utrudnić uzyskanie innych decyzji środowiskowych, pozwoleń wodnoprawnych czy wpisów w systemie BDO, ponieważ wszystkie te elementy są ze sobą powiązane.
Jak uniknąć błędów przy wypełnianiu raportu
Najczęstsze błędy dotyczą nieprawidłowego określenia źródeł emisji lub niepoprawnych danych o zużyciu paliw. Warto gromadzić faktury i dokumenty potwierdzające zakup paliwa, energii czy gazu już w trakcie roku, aby w momencie sporządzania raportu dysponować pełnymi danymi. Jeżeli przedsiębiorca nie ma pewności, jak poprawnie obliczyć emisję, może skorzystać z pomocy specjalisty ds. ochrony środowiska, który przygotuje raport zgodnie z obowiązującymi przepisami. Współpraca z doradcą środowiskowym to gwarancja poprawności i spójności danych z innymi obowiązkami sprawozdawczymi, takimi jak opłaty środowiskowe czy raporty BDO.
Podsumowanie
Jednoosobowa działalność gospodarcza, która w jakikolwiek sposób emituje gazy lub pyły do powietrza, ma obowiązek złożenia raportu do KOBiZE. Wyjątek stanowią działalności biurowe, które nie posiadają żadnych instalacji czy pojazdów stanowiących źródło emisji. Raport składa się raz w roku, wyłącznie elektronicznie, do końca lutego. Choć sam proces jest stosunkowo prosty, wymaga znajomości danych dotyczących zużycia paliw i energii, dlatego warto zadbać o dokładność i kompletność informacji, by uniknąć problemów w razie kontroli.
