Wprowadzenie
Rok 2025 przynosi przedsiębiorcom działającym w Polsce istotne zmiany w zakresie elektronicznej sprawozdawczości środowiskowej. W miarę jak administracja środowiskowa coraz intensywniej cyfryzuje procesy – m.in. poprzez rozszerzenie zakresu obowiązków w BDO (Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami) czy modyfikacje wymogów raportowania emisji – firmy muszą być przygotowane zarówno organizacyjnie, jak i technicznie. W poniższym tekście wyjaśniam najważniejsze zmiany oraz co warto zrobić już dziś, by nie zostać zaskoczonym.
Co się zmienia w BDO i systemie e-sprawozdawczości
Jedną z kluczowych zmian od 1 stycznia 2025 r. jest zniesienie limitów dla ewidencji odpadów niebezpiecznych w systemie BDO. Oznacza to, że każde przedsiębiorstwo generujące odpady niebezpieczne – bez względu na ich ilość – musi je zarejestrować i ewidencjonować w BDO. (Doradcy 365)
Kolejna zmiana dotyczy terminów składania sprawozdań: przykładowo, raport za emisję gazów i pyłów do Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) za rok poprzedni należy złożyć do 28 lutego 2025 r. (bio-service.pl) Analogicznie, sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu nimi za rok poprzedni – do 15 marca 2025 r. (Doradcy 365)
Warto też zaznaczyć, że systemy raportowania są coraz bardziej zintegrowane i wymagają danych już nie tylko dla dużych instalacji przemysłowych, ale także dla mniejszych podmiotów – np. warsztatów, firm usługowych czy działalności jednoosobowych, jeśli wytwarzają odpady niebezpieczne lub prowadzą instalację emisji. (Ekocykl.pl)
Nowe obowiązki dla przedsiębiorców – co to oznacza w praktyce
Dla przedsiębiorcy oznacza to, że już dziś należy sprawdzić, czy jego działalność generuje odpady niebezpieczne mające kod *, czy też posiada instalacje emitujące substancje do powietrza – nawet jeśli są to tylko pojazdy służbowe lub kotły grzewcze. Jeśli tak jest – trzeba niezwłocznie zadbać o prowadzenie wymaganej ewidencji i zgłoszenie do odpowiednich systemów, np. BDO.
Ponadto należy zadbać o wyposażenie firmy w odpowiednie narzędzia informatyczne i procedury wewnętrzne: automatyczne zbieranie danych o zużyciu paliw, ilości odpadów, rejestracja transakcji z kontrahentami, którzy odbierają odpady, czy też integracja systemu księgowego z modułem środowiskowym. Dzięki temu złożenie sprawozdań w elektronicznym systemie będzie mniej czasochłonne, a ryzyko błędu mniejsze.
Terminy i sankcje – na co trzeba zwrócić uwagę
W 2025 r. najważniejsze terminy to: do 28 lutego – złożenie raportu KOBiZE za rok poprzedni; do 15 marca – złożenie sprawozdania o odpadach; do 31 marca – opłata za korzystanie ze środowiska i informacja o zakresie korzystania ze środowiska. (bio-service.pl)
Niezłożenie sprawozdania w terminie lub prowadzenie działalności bez wpisu w BDO oraz ewidencji może skutkować poważnymi konsekwencjami: grzywną, karą administracyjną, a nawet wykreśleniem firmy z rejestru. (bio-service.pl)
Jak się przygotować – praktyczne wskazówki
Najpierw przeprowadz audyt wewnętrzny: zidentyfikuj wszystkie instalacje, urządzenia, pojazdy czy procesy, które mogą powodować emisję lub generować odpady niebezpieczne. Zbierz dane o zużyciu paliw, energii, materiałów i o ilości odpadów powstających w firmie.
Następnie skonfiguruj systemy zbierania danych: upewnij się, że masz dostęp do konta w BDO, modułu sprawozdawczego, że dane są aktualizowane na bieżąco i że pracownicy zostali przeszkoleni. Dobrą praktyką jest ustalenie wewnętrznego terminu złożenia sprawozdania – np. miesiąc przed ustawowym – by uniknąć pośpiechu.
Warto też skonsultować się z doradcą środowiskowym, który sprawdzi czy Twoja klasyfikacja odpadów jest właściwa, czy ewidencja spełnia wymagania oraz czy nie przegapisz zmian w przepisach. W takich sprawach doświadczenie pomaga uniknąć kosztownych błędów.
Podsumowanie
System e-Sprawozdawczości środowiskowej w 2025 r. stawia przed przedsiębiorcami nowe wymagania: rozszerzoną ewidencję odpadów, nowe terminy, szersze grono podmiotów objętych obowiązkami oraz konieczność działania w formie elektronicznej. Choć zmiany mogą wydawać się dużym wyzwaniem, to ich właściwe wdrożenie pozwala firmie działać zgodnie z prawem, unikać ryzyka i budować wizerunek odpowiedzialnego przedsiębiorcy. Warto działać już dziś, by być przygotowanym na nadchodzące obowiązki.
